กลยุทธ์การตลาดบางครั้งก็เป็นเรื่องใกล้ตัวที่เจ้าของธุรกิจสามารถใช้ประโยชน์จากช่วงเทศกาลหรือเหตุการณ์ต่างๆในรอบปีมาปรับให้เข้ากับการส่งเสริมการขาย หรือการออกแบบผลิตภัณฑ์ ในบทความนี้จะกล่าวถึงกลยุทธ์การตลาดในเทศกาลหรือโอกาสต่างๆ เช่น การตลาดเพื่อช่วงปีใหม่ วาเลนไทน์ สงกรานต์ วันพ่อ วันแม่ เป็นต้น ซึ่งหากมีการวางแผนให้ดีแล้วก็สามารถสร้างยอดขายได้ตลอดทั้งปีเลยทีเดียว ถ้าจะกล่าวถึงกลยุทธ์การขายที่สำคัญๆก็จะมีการกระตุ้นยอดขาย การเพิ่มยอดขายในช่วงระยะเวลาที่มีการซื้อขายน้อย การเพิ่มยอดขายให้ชนิดสินค้าที่มียอดขายน้อย เป็นต้น การกระตุ้นยอดขายในช่วงเทศกาลเป็นกลยุทธ์ที่ให้ผลดีเนื่องจากแต่ละเทศกาลมีวัตถุประสงค์ของเทศกาลและมีจุดเด่นที่แตกต่างกัน ความต้องการในการใช้สินค้าและบริการก็จะแตกต่างกันไปตามเทศกาล เมื่อแบ่งเทศกาลออกเป็นกลุ่มจะแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มคือ เทศกาลยาวกับเทศกาลสั้น ตามปกติแล้วเทศกาลยาวเป็นช่วงที่ผู้คนมักหาโอกาสกลับบ้านออกต่างจังหวัดกัน เทศกาลสั้นก็จะเป็นเป้าหมายเฉพาะของวันสำคัญต่างๆ
เทศกาลขึ้นปีใหม่เป็นเทศกาลยาว ผู้บริโภคมักหาของขวัญของฝาก เพื่อนำไปเป็นของขวัญ ของกำนัลปีใหม่ให้กับพ่อ แม่ ญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง คนสนิท เจ้านาย ลูกน้อง ดังนั้นสินค้าไม่ว่าจะเป็นประเภทใดควรวางแผนในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ให้สะดุดตาและแสดงให้ผู้บริโภคเห็นว่าเป็นของขวัญหรือของฝาก หรืออาจบรรจุผลิตภัณฑ์นั้นลงในตะกร้าหรือกระเช้าเลยก็สะดวกดี เทศกาลขึ้นปีใหม่ควรจัดรูปแบบให้ดูเป็นสากลหน่อย อาจมีการเพิ่มในส่วนของการ์ดอวยพรแถมให้ลูกค้าไปด้วยก็ได้
เทศกาลวาเลนไทน์เป็นเทศกาลสั้น ดังนั้นจึงควรมีการเตรียมการล่วงหน้าไว้ซัก 1 – 2 เดือน พยายามเทแรงโฆษณาลงไปเสียแต่เนิ่นๆ โอกาสที่จะทำเงินได้จะเป็นช่วงสัปดาห์ก่อนวันวาเลนไทน์จนถึงวันวาเลนไทน์ การจัดบูธสินค้าในช่วงตลอดสัปดาห์อาจมีผลคุ้มค่าอยู่แต่ต้องมีการตกแต่งบูธให้ดูหวานแหววสักหน่อย ประดับประดาด้วยดอกไม้สีสดใสเพื่อให้ดูสะดุดตา และกลุ่มลูกค้าที่มีความตื่นตัวมากที่สุดในช่วงเทศกาลวาเลนไทน์ก็คือ กลุ่มลูกค้าที่เป็นนักเรียน นักศึกษา ซึ่งสินค้าของคุณไม่ว่าจะเป็นอะไรหากออกแบบบรรจุภัณฑ์ให้ดี สวยงามสะดุดตา อย่างไรเสียก็สามารถที่จะจำหน่ายได้ อีกเทคนิคหนึ่งก็คือทำสินค้านั้นเป็นคู่เหมือนๆกัน ลูกค้าที่มาเป็นคู่ก็จะสะดุดตาและกระตุ้นให้ตัดสินใจซื้อได้มากกว่าสินค้าที่วางอยู่โดดๆ ถือเป็นหลักจิตวิทยาที่ยังใช้ได้ดีเสมอ
เทศกาลตรุษจีน แม้ว่าชาวไทยเชื้อสายจีนจะนิยมซื้อหาสินค้าจำพวกอาหารเป็นหลักก็ตามแต่สินค้าประเภทอื่นที่มีการปรับแต่งให้ดูน่าสนใจก็ยังคงเป็นที่นิยมในการซื้อหาไปฝากญาติพี่น้องกันอยู่ สินค้าที่จะทำโปรโมชันในช่วงเทศกาลนี้พยายามจัดรูปแบบออกมาให้มีความเป็นมงคลต่างๆสอดแทรกอยู่ เช่น ใช้โทนสีแดง มีรูปมังกร รูปพญาอินทรีย์ รูปเรือสำเภา ประเภทของเกี่ยวกับหลักฮวงจุ้ยจะกระตุ้นให้เกิดการซื้อได้ดี
เทศกาลวันสำคัญของศาสนาพุทธไม่ว่าจะเป็น วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วันอาสาฬหบูชา ส่วนมากแล้วชาวไทยพุทธจะนิยมทำบุญเช้าถึงเพลและเวียนเทียนเย็น ดังนั้นสินค้าที่จะทำโปรโมชั่นในช่วงเทศกาลเหล่านี้จึงควรทำออกมาในรูปแบบเครื่องสังฆทานสำเร็จรูปที่สามารถซื้อหากันได้สะดวกเพื่อนำไปทำบุญถวายได้เลย แนบพร้อมกับซองทำบุญเพื่ออำนวยความสะดวกให้ลูกค้ามากขึ้น สินค้าที่เป็นของกินของใช้ เครื่องอำนวยความสะดวก สามารถนำมาจัดทำในรูปแบบเครื่องสังฆทานได้ทั้งสิ้น
เทศกาลสงกรานต์ เป็นเทศกาลยาวอีกเทศกาลหนึ่ง เป็นเทศกาลที่คนไทยส่วนมากนิยมเดินทางกันไม่ว่าจะเดินทางกลับภูมิลำเนา ท่องเที่ยว แต่แทบทุกการเดินทางในระหว่างทางนั้นมักมีการแวะรายทางเพื่อเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ เพื่อนฝูง ที่อยู่ในเส้นทางการเดินทางนั้นอยู่แล้ว ดังนั้นก่อนการเดินทางจึงมักมีพฤติกรรมการจับจ่ายใช้สอยของขวัญของฝากติดไม้ติดมือกันไปด้วยอยู่แล้ว ดังนั้นสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่จะทำการตลาดในช่วงนี้สามารถใช้สินค้าได้ทุกรูปแบบแต่ต้องมีการจัดรูปแบบของบรรจุภัณฑ์ให้ดี อาจใช้ตะกร้าหรือกระเช้าก็ได้ รูปแบบของบรรจุภัณฑ์ก็ควรเน้นรูปแบบที่ออกแนวไทยๆ ถ้าสามารถเสริมของแถมพวกขมิ้นส้มป่อยได้ก็ยิ่งช่วยกระตุ้นการซื้อของลูกค้าได้เป็นอย่างดี สินค้าแทบทุกรูปแบบได้รับความนิยมในการซื้อหาไปเป็นของฝากกันเสมอ แต่เทศกาลสงกรานต์มีการแข่งขันทางการขายสูงมากจึงควรเตรียมการล่วงหน้า เทแรงประชาสัมพันธ์กันให้นานซักหน่อย 2 – 3 เดือนขึ้นไป การออกบูธตามห้างเป็นระยะยาวก็ยังมีความคุ้มค่าอยู่แต่ในรายละเอียดปลีกย่อยนั้นคงต้องพิจารณาเรื่องต้นทุนควบคู่ไปด้วย เพราะค่าเช่าพื้นที่ของแต่ละห้างไม่เท่ากัน หรืออาจลองมองหางานแฟร์ต่างๆในช่วงก่อนเทศกาลไว้ด้วยก็ดี เป็นช่วงเทศกาลแห่งการกอบโกยจึงต้องวางแผนให้รอบคอบ เปิดตัวสินค้าให้บ่อยหน่อยลูกค้าจะได้จดจำและอาจตัดสินใจซื้อในคราวต่อไปได้
เทศกาลปิดเทอมหน้าร้อน เป็นเทศกาลยาวอีกเช่นกันที่ผู้ปกครองมักได้มีโอกาสออกนอกบ้านกันบ่อยขึ้น เพราะอากาศที่ร้อนส่วนมากจึงมุ่งหน้าเข้าหาห้างที่มีเครื่องปรับอากาศ การกระตุ้นยอดขายจึงควรมองหาบูธตามห้างต่างๆ เป็นหลัก แต่ในช่วงนี้ผู้บริโภคไม่ได้มีความสนใจสินค้าประเภทใดประเภทหนึ่งเป็นพิเศษ จุดดึงดูดลูกค้าจึงต้องอยู่ที่โปรโมชั่นส่วนลด หรือของแถมเป็นหลัก การจัดตกแต่งบูธให้ดูสะดุดตาเน้นจุดขายคือส่วนลดหรือของแถมให้โดดเด่นจะช่วยในการกระตุ้นการตัดสินใจของลูกค้าได้ดีขึ้น และหากมีการจัดบูธที่น่าสนใจแล้ว ถึงแม้ว่าลูกค้าจะยังไม่ตัดสินใจซื้อสินค้าในทันที แต่ก็จะเข้ามาเที่ยวชมบูธกันเป็นจำนวนมากอยู่แล้ว ลูกค้าอื่นที่ได้เห็นว่ามีผู้คนให้ความสนใจกับบูธสินค้านี้เป็นพิเศษก็จะเกิดความสนใจอยากเข้ามาเที่ยวชมบูธบ้างเหมือนกัน วิธีการนี้ก็จะช่วยกระตุ้นให้ยอดขายเพิ่มได้เช่นกัน
เทศกาลวันแม่และวันพ่อ เป็นเทศกาลสั้นแต่ลูกค้ามีการใช้สอยจับจ่ายกันเป็นจำนวนมากอีกเทศกาลหนึ่ง อาจมีการทานอาหารนอกบ้านตามห้างหรือร้านอาหาร จุดมุ่งหมายก็ควรเน้นไปบริเวณที่ลูกค้าจะเข้าไปใช้บริการ โดยสินค้าที่มักจะเลือกซื้อหากันนั้นไม่จำกัดรูปแบบอีกเช่นกัน ในการกระตุ้นการขายก็ควรนำเสนอโปรโมชั่นแบบเจาะจงไปเลยว่าช่วงเทศกาลวันพ่อเท่านั้น หรือวันแม่เท่านั้นจะเป็นส่วนลดหรือของแถมก็สามารถกระตุ้นการซื้อได้ทั้งสิ้น
เทศกาลวันรับปริญญา เป็นเทศกาลยาวเพราะในการรับปริญญาแต่ละครั้งนั้นต้องมีการเตรียมตัวต่างๆ ซ้อมรับ รับจริง และหลังช่วงวันรับแล้วก็ยังมีการตระเวนสังสรรค์ ตระเวนถ่ายรูปกันต่อ อาศัยช่วงเทศกาลนี้ทำการตลาดเจาะกลุ่มกันไปเลย เช่น พิเศษสำหรับบัณฑิตใหม่…จากนั้นก็ตามด้วยโปรโมชั่นที่ต้องการนำเสนอ เท่านี้ก็ดึงดูดใจให้กลุ่มนักศึกษาที่จบใหม่เหล่านั้นสนใจเข้าไปชมสินค้าแล้ว
โดยภาพรวมนั้นแทบทุกเทศกาลสามารถทำการกระตุ้นยอดขายได้ทั้งสิ้น การวางแผนในการทำการตลาดช่วงเทศกาลจึงมุ่งไปที่การออกแบบบรรจุภัณฑ์( Packaging design ) ซึ่งต้องมีการออกแบบให้เหมาะสมกับเทศกาล แม้จะเป็นสินค้าชนิดเดียวกันแต่สินค้าที่บรรจุในบรรจุภัณฑ์ที่ปรับเปลี่ยนไปตามเทศกาลจะให้ความรู้สึกว่ามีความสดใหม่มากกว่า จึงได้รับความนิยมในการซื้อหาจากลูกค้ามากกว่าบรรจุภัณฑ์ที่ดีควรมีความยืดหยุ่นต่อเทศกาล คืออย่าระบุวัน เดือน ปี ลงไปเพราะหากพ้นช่วงเทศกาลแล้วจะทำให้บรรจุภัณฑ์นั้นๆไม่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีก อีกหนึ่งเทคนิคก็คือบูธที่จัดแสดงงาน ไม่ว่าจะเป็นเทศกาลใดก็ตามบูธที่ตกแต่งได้ดีและสวยงาม สดใส เกาะกระแสเทศกาล จะได้รับความนิยมในการเข้าเที่ยวชมเป็นอย่างมาก
แรงเสริมที่จะกระตุ้นให้ลูกค้าเข้าเที่ยวชมบูธมากยิ่งขึ้นก็คือ การจัดโปรโมชั่น ส่วนลด หรือของแถม แต่ไม่ว่าจะเป็นโปรโมชั่นแบบใดก็ตามสิ่งที่ไม่ควรละเลยก็คือความพยายามในการติดตามลูกค้า ซึ่งต้องระมัดระวังในการขอข้อมูลซักนิด เนื่องจากบางครั้งลูกค้าไม่ต้องการเสียเวลา คุณอาจมีนามบัตรเตรียมไว้เพื่อแลกเปลี่ยนกับลูกค้า เพื่อความสะดวกและรวดเร็ว และสำหรับเทศกาลอื่นๆคุณก็สามารถที่จะนำสินค้ามาเปลี่ยนบรรจุภัณฑ์ใหม่ให้เข้ากันกับเทศกาลนั้นๆได้
เพื่อให้มองเห็นลักษณะการออกแบบบรรจุภัณฑ์ และใช้เป็นแนวทางในการนำไปใช้ อย่างเช่น ถ้าสินค้าเป็นประเภทเสื้อผ้า การใช้บรรจุภัณฑ์ก็ควรออกแบบให้โปร่งใส สามารถโชว์ลวดลายหรือเนื้อผ้าได้ มีสินค้าตัวอย่างโชว์ไว้และสินค้าที่บรรจุแล้วไว้พร้อมสำหรับขาย ถ้าเป็นเทศกาลปีใหม่ก็มัดโบว์เพิ่มพร้อมกับการ์ดอวยพร ถ้าเป็นเทศกาลสงกรานต์ก็มีแพ็คแบบเป็นชุดหรือหลายชุด ควบคู่ไปกับขมิ้นส้มป่อย ถ้าเป็นเทศกาลวาเลนไทน์ก็ให้ใช้ลายดอกไม้โทนสีแดงหรือชมพูขับให้ตัวสินค้าดูโดดเด่น วางแพ็คแบบคู่ไว้ด้วย เป็นต้น หรือถ้าเป็นสินค้าประเภทของกินของใช้ก็จะใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นตะกร้า เป็นตัวช่วยในการโชว์สินค้าได้ เพราะสะดวกในการเคลื่อนย้าย อุปกรณ์เสริมอย่างอื่นก็ขึ้นอยู่กับเทศกาลหรือในช่วงเทศกาลวันสำคัญทางพุทธศาสนา ก็สามารถบรรจุในถังหรือบรรจุภัณฑ์อื่นซึ่งอยู่ในโทนสีเหลือง ส้ม ก็สามารถกระตุ้นการขายได้ดีเช่นกัน ลองปรับเปลี่ยนเทคนิคต่างๆให้เหมาะสมกับสินค้าของคุณ แล้วลองนำไปใช้กันดูก็จะสามารถทำการตลาดกันได้ตลอดทั้งปีเลยทีเดียว